Kiến trúc Gothic là gì? đặc điểm và các công trình tiêu biểu của kiến trúc này ra sao? Đáp án sẽ được An Bình Design chia sẻ trong bài viết dưới đây. Nếu bạn đang quan tâm đừng bỏ lỡ nhé!
Kiến trúc Gothic là phong cách thiết kế kiến trúc bắt nguồn từ Châu Âu, chủ yếu ở Pháp, nên thường được gọi là kiến trúc kiểu Pháp. Ban đầu kiến trúc này gắn liền với thiết kế nhà thờ với vẻ đẹp độc đáo, bí ẩn. Phần lớn những nhà khảo cổ và sử gia nghệ thuật đều thống nhất rằng, Gothic là sự phát triển thêm từ lối kiến trúc Roman trước đó.
Để hiểu rõ hơn kiến trúc Gothic là gì? Đặc điểm như thế nào? Mời bạn cùng An Bình Design tìm hiểu chi tiết hơn trong nội dung sau.
Kiến trúc Gothic là gì?
Kiến trúc Gothic (francigenum opus) là một phong cách kiến trúc nối tiếp sau thời đại của kiến trúc Romanesque, bắt đầu phát triển từ khoảng thế kỷ 12, nửa sau thời Trung cổ ở Tây Âu. Nó xuất hiện ở Pháp rồi dần lan rộng ra khắp Châu Âu với các thiết kế nhà thờ, thánh đường, cung điện cực kỳ lộng lẫy.
Nếu ở kiến trúc Romanesque sử dụng kiểu mái vòm cong tròn thì đến thời kỳ Gothic, sự đột phá, sáng tạo đến từ kiểu mái vòm nhọn kiêu kỳ, đánh dấu bước ngoặt lớn trong kiến trúc xây dựng nhà thờ trước đó.
Trong thời kỳ Phục Hưng, các công trình xây dựng theo kiến trúc Gothic bị xem lại kỳ quái, kinh dị, là tác phẩm của những kẻ mọi rợ và phá hỏng quan niệm thẩm mỹ Hy Lạp - La Mã lúc đó.
Sau đó, bằng sự thành công với nhiều công trình nổi tiếng, kiến trúc Gothic đã từng bước khẳng định chỗ đứng và thoát khỏi những định kiến xấu trước đó. Các nhà sử gia hay nhà khảo cổ đều khẳng định rằng kiến trúc Gothic tạo nên nhiều kiệt tác kiến trúc mới mẻ, độc đáo trên khắp Châu Âu.
Nếu bạn đang muốn tìm hiểu rõ hơn kiến trúc Gothic là gì? cùng An Bình Design tham khảo các giai đoạn phát triển kiến trúc này dưới đây:
- Gothic sơ kỳ (thế kỷ XII): Việc xây dựng hai nhà thờ Công giáo lớn là Saint Étinene và Saint Denis, đánh dấu sự ra đời của kiến trúc Gothic. Hai công trình này được xem là bước đầu hình thành những quan điểm thẩm mĩ mới trong lĩnh vực nghệ thuật kiến trúc.
- Gothic cổ điển (1190 - 1230): Trong giai đoạn này, kiến trúc Gothic xuất hiện nhiều hơn tại các nhà thờ lớn như Bourges, Amiens, Reims... và dần hình thành những đặc trưng riêng nhằm định hình cho phong cách trong việc đơn giản hóa trang trí, thiết kế mái vòm lạ mắt, mở rộng không gian...
- Gothic ánh sáng ( 1230 - 1350): "Ánh sáng" ở giai đoạn này nói đến đặc trưng sử dụng các khung cửa sổ lớn trong thiết kế kiến trúc. Các cửa sổ lớn tới mức cho phép ánh sáng lọt qua dễ dàng kết hợp với cách ghép các mảnh thủy tinh trang trí đầy màu sắc, tạo nên một Gothic phá cách, độc đáo.
- Gothic rực cháy (thế kỷ XV - XVI): Đặc trưng của giai đoạn này là chú trọng đến những trang trí mang hình ảnh ngọn lửa, các bức tường trong kiến trúc Gothic cũng được thiết kế mảnh hơn nhưng nặng hơn để phù hợp với trần nhà mái vòm. Lúc này, kiến trúc Gothic trở thành nguồn cảm hứng bất tận và được sử dụng rộng rãi tại Châu Âu thời bấy giờ.
Đặc trưng của phong cách kiến trúc Gothic
Khi tìm hiểu kiến trúc Gothic là gì? chúng ta không thể không nhắc đến các đặc trưng nổi bật của phong cách này như mái chóp nhọn, cột nước điêu khắc, mông bay, vòm nhọn, vòng tròn, cửa sổ kính màu, trạc, vòm có gân, vòm quạt và cột tượng. Chi tiết như sau:
Mái chóp nhọn
Mái chóp nhọn là đặc trưng đầu tiên và dễ nhận biết nhất của phong cách kiến trúc Gothic. Đây là chi tiết mới mẻ thay thế hoàn toàn hình ảnh gác chuông của các kiến trúc trước đó. Mái chóp nhọn đem lại sự sắc nhọn, gai góc đầy mạnh mẽ, đồng thời cũng thể hiện đức tin tôn giáo mãnh liệt.
Cột nước điêu khắc
Cột nước điêu khắc được thiết kế với công dụng ngăn nước mưa chảy xuống các bức tường. Nhờ những đường nét chạm khắc tinh tế, chân thực, nó đã nhanh chóng trở thành đặc trưng riêng biệt của kiến trúc Gothic.
Mông bay
Mông bay là một kết cấu nhằm chuyển trọng tải của mái vòm xuống mặt đất, giúp công trình trở nên vững chắc, kiên cố hơn. Nhằm tăng tính thẩm mỹ cho các công trình theo phong cách Gothic, mông bay được thiết kế cực kỳ khéo léo sau những bức tường chính và nối với mái nhà thông qua các thanh đỡ dạng vòm.
Vòm nhọn
Với vai trò hướng trọng lượng của mái xuống dọc theo sườn của vòm nhọn, giúp hạn chế truyền tải trọng lên các bức tường hay cột. Về sau, mái vòm nhọn được trang trí tỉ mỉ, tinh xảo nên được biết đến rộng rãi hơn.
Vòng tròn
Các tháp nhọn trong kiến trúc Gothic luôn giữ được cân bằng nhờ kết cấu vòng tròn, vừa giúp giảm áp lực từ thiết kế mái vòm xuống đất, vừa đem lại tính thẩm mỹ cao cho công trình.
Mặt khác những vòng tròn tẩm chì được đặt dưới hai bên hầm chứa nhằm giúp công trình vững chãi hơn.
Cửa sổ kính màu
Tìm hiểu sâu hơn về kiến trúc Gothic là gì, chắc hẳn bạn sẽ phải thốt lên kinh ngạc khi thấy những ổ cửa sổ lớn mang màu sắc rực rỡ, bắt mắt của phong cách này. Đây là đặc điểm nổi bật nhất, thường được đặt ở nơi thờ cúng, trong nhà thờ, thành đường... Những ô cửa kính màu vừa đem lại cảm giác không gian rộng lớn, vừa tận dụng triệt để ánh sáng tự nhiên.
Trạc
Trạc là chi tiết làm bằng khung đá mỏng, thường được khảm vào các ô cửa sổ để làm giá đỡ kính. Trong kiến trúc Gothic, thanh trạc được thiết kế cùng các hoa văn thanh mảnh đầy tinh tế và đẹp mắt.
Vòm có gân
Vòm có gân nằm trong vòm nhọn, đây là đặc trưng riêng biệt của kiến trúc Gothic, nó còn được biết đến với cái tên vòm ogival, nhằm truyền tải trọng lượng của mái tốt hơn.
Tất cả các chi tiết đường gân trang trí tạo cảm giác bớt trống trải và gợi lên chiều sâu cho không gian
Vòm quạt
Vòm quạt có công dụng tương tự như vòm có gân, được sử dụng phổ biến tại các nhà thờ lớn ở nước Anh. Các đường cong được xếp đều nhanh tạo thành hình quạt độc đáo, hút mắt.
Cột tượng
Đặc trưng cuối cùng mà An Bình Design muốn nhắc đến khi tìm hiểu kiến trúc Gothic là gì, chính là cột tượng được đặt ở bên ngoài các nhà thờ. Mỗi một cột tượng là một bức hình được điêu khắc tỉ mỉ, cẩn thận, thường sẽ mô tả một vị vua, nhà tiên tri hay tộc trưởng đang được tôn thờ.
Một số công trình kiến trúc Gothic tiêu biểu
Ngoài khái niệm kiến trúc Gothic là gì, để giúp bạn hiểu rõ hơn về phong cách này, mời bạn tham khảo ngay một số công trình kiến trúc Gothic tiêu biểu, nổi tiếng trên toàn thế giới sau đây:
- Nhà thờ Milan (Ý): Là nhà thờ lớn thứ ba trên thế giới, nổi tiếng với kiến trúc Gothic tháp nhọn, quá trình thi công phức tạp mất đến gần 600 năm để hoàn thiện.
- Nhà thờ Cologne (Đức): Được tôn vinh là nhà thờ lớn nhất Bắc Âu, tuy đã từng hứng chịu nhiều bom đạn trong thế chiến thứ hai, sau đó nó được tu sửa và tồn tại đến ngày nay.
- Nhà thờ Frankfurt (Đức): Biểu tượng của sự thống nhất nước Đức, nó vừa là công trình kiến trúc về tôn giáo, vừa là một nhà thờ đại học vào năm 1550.
- Vương cung thánh đường ST Denis: Được biết đến là công trình kiến trúc đầu tiên xây dựng theo phong cách Gothic, nơi đây là thánh đường quan trọng lưu giữ các lăng mộ của các vị vua nước Pháp.
- Nhà thờ Đức Bà (Pháp): Được xây dựng vào năm 1163 và hoàn thành vào năm 1345, nhà thờ Đức Bà cũng được xem là một công trình tiêu biểu theo phong cách Gothic ma mị, độc đáo.
- Nhà thờ Canterbury (Anh): Là thành đường có lịch sử tồn tại lâu đời nhất ở nước ANh, được xây dựng theo kiến trúc Gothic.
- Tòa thị chính Leuven (Bỉ): Được xây dựng vào những năm 1448, nơi đây nổi tiếng với những ngọn tháp được trang trí công phu, tỉ mỉ đến từng chi tiết.
- Tháp chuông Ghent: Tháp chuông cao 91m và được xây dựng vào thời trung cổ.
- Nhà thờ Thánh Stephen (Áo): Được xây dựng vào khoảng năm 1160, là công trình kiến trúc Gothic nổi tiếng khi lưu giữa các kho tàng nghệ thuật của Vienna.
>>> XEM THÊM:
- Quy Trình Thiết Kế Kiến Trúc Chuyên Nghiệp A - Z
- Không gian mở là gì? XU HƯỚNG Thiết Kế Hiện Nay
- 4 Nguyên Lý Thiết Kế Kiến Trúc Cơ Bản Nên Biết
Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ kiến trúc Gothic là gì cùng một vài thông tin hữu ích liên quan. Mọi thắc mắc chưa được giải đáp, vui lòng liên hệ ngay với An Bình Design để được hỗ trợ sớm nhất trong ngày.